Zoeken

Jaarlijks nodigt De Nieuwe Oost enkele opkomende theater- en dansmakers uit voor een residentie in Theater a/d Rijn. In deze periode kunnen ze onderzoeken, experimenteren en uitproberen onder begeleiding van het De Nieuwe Oost team.

Residentie Mart van Berckel – juni 2021

‘Voor deze residentie keer ik terug naar een oude liefde: klassieke pianomuziek. Ik ga werken met de Goldberg Variaties van Bach. Iconische muziek die associaties oproept over transformatie, tijd, het leven en de dood.  Misschien ben ik in deze residentie meer choreograaf dan regisseur. Hoe kan ik me laten inspireren door de structuur van een muziekstuk? Waar ligt, in mijn werk, de grens tussen het emotionele en het abstracte? Op de vloer staan twee prachtige spelers: Marlies Heuer en Thijs Bloothoofd. Dramaturg Aukje Verhoog kijkt mee als ‘outside eye’. Ik kijk er heel erg naar uit om met hen aan het werk te gaan.’

 

Terugblik Residentie juni 2021

Waarom wilde je deze residentie doen / wat wil je onderzoeken?

Ik had zin om (weer) vanuit klassieke muziek te werken, want daarvandaan is mijn liefde voor theater ooit begonnen. Ik wilde mijn theatrale taal verrijken door op zoek gaan naar abstract bewegingsmateriaal – zonder de menselijkheid of emotionaliteit te verliezen. Abstractie en emotionaliteit lijken tegenstrijdig, maar voor mij liggen ze eigenlijk in elkaars verlengde: dat vind ik zo mooi aan de schilderijen van Mondriaan, of de muziek van Bach. Die zijn hartstikke abstract, en toch word ik er emotioneel door geraakt.

Wat heb je tijdens je residentie gedaan?

We hebben ons op allerlei manieren in de structuur en architectuur van Bachs Goldbergvariaties gestort: intuïtief, fysiek, maar ook heel technisch vanuit de partituur, vanuit ons gehoor, vanuit een sfeer, vanuit één beperkte set aan bewegingen, vanuit beelden. We zijn gestart met improvisaties en hebben iedere dag steeds meer vastgelegd op de muziek. Daarna hebben we bijna alles geschrapt. Het uitgebreide lichtplan gooiden we eruit. De overbodige scène-ideeën natuurlijk ook. En uiteindelijk sneuvelde zelfs de muziek, grotendeels. Alleen de beweging bleef over, in stilte. Als een soort herinnering, een ruïne, een overblijfsel.

Wat neem je mee van deze residentie?

Simpele ideeën met een hele gedetailleerde uitwerking: zo zie ik mijn werk op zijn krachtigste. Maken is schrappen – en iets wordt interessanter als het incompleet is. Altijd nauwkeurig blijven kijken en reageren vanuit wat je ziet, ook als het tegen je oorspronkelijke concept in gaat. Dat klinkt als allemaal open deuren, en toch, keer op keer, kom ik ze opnieuw tegen. Het zijn lessen die ik wel kan ‘bedenken’, maar ik moet ze ook ‘ervaren’ in de repetitieruimte. Daarvoor is een residentie fantastisch om te doen!

Over de maker Mart van Berckel

Mart van Berckel studeerde piano, muziektheater en regie aan ArtEZ Arnhem en de Zürcher Hochschule der Künste, Zürich. Zijn afstudeervoorstelling ‘PLAY MAIDS’ (2016) won de publieksprijs op festival Körber Studio Junge Regie in Hamburg en werd tijdens het Fringe Festival bekroond met vijf sterren in de Theaterkrant. Sinds zijn afstuderen maakte hij voorstellingen bij De Nieuwe Oost, KASKO (voorheen Kameroperahuis), Theater Sonnevanck en NNT/Club Guy & Roni. Daarnaast geeft hij les op verschillende theater(voor)opleidingen en werkte hij als regieassistent bij De Nationale Opera mee aan producties van o.a. Robert Wilson. Door het Fonds Podiumkunsten wordt van 2017 t/m 2019 zijn ontwikkelingstraject gesubsidieerd in de regeling Nieuwe Makers. In 2019 maakte hij de voorstelling  Continenten. Eerder maakte hij bij De Nieuwe Oost Blinden. Vanaf 2021 is hij als regisseur vast verbonden aan NNT/Club Guy & Roni.